Prawo autorskie

Prawo autorskie

1. Definicja.

• Prawo autorskie - pojęcie prawnicze oznaczające ogól praw przysługujących autorowi dowolnego utworu, upoważniającego do decydowania o sposobie użytkowania dzieła i czerpania z niego korzyści. W Polsce prawo to reguluje Ustawa o prawie autorskim z 4 lutego 1994 r.

• Utwór - termin prawniczy z zakresu prawa autorskiego wyróżniający się spośród innych utworów np. dokument, plik muzyczny.

• Licencja - to umowa (dokument prawny) w której autor lub ktokolwiek inny posiadający prawa autorskie określa warunki, na jakich pozwala korzystać ze swojego dzieła.

2. Typy licencji:

• freeware - program rozpowszechniany na tej licencji jest bezpłatny, można go używać bez żadnych ograniczeń, jednak autor zachowuje prawa autorskie. Jeśli udostępniamy taki program należy podać informację o jego twórcy.

• public domain (domena publiczna) -  rodzaj licencji, przy której dzieło oddane jest jako dobro publiczne. Autor zrzeka się swoich praw autorskich. Program można rozpowszechniać dowolnie, nawet bez podawania autora.

• adware -  programy z tą licencją są bezpłatne, choć objęte prawami autorskimi. Ich dystrybutorzy czerpią zyski z reklam, które są wyświetlane w czasie pracy takich programów lub z informacji, które program wysyła do nich z naszego komputera.

•  cardware - to określenie rodzaju licencji, w której autor zachowuje swoje prawa autorskie, pozwala na swobodne rozpowszechnianie programu, nie obciążając go żadnymi opłatami. Jedyne na co liczy autor, to dobrowolne wysłanie mu kartki pocztowej, najlepiej z widokiem naszych okolic i opinią na temat programu.

• GNU General Public Licence (GNU GPL) - to powszechna licencja publiczna, spotykana najczęściej w środowisku Linuksa. Licencja ta zakłada, że program nią objęty musi być rozpowszechniany wraz z jego kodem źródłowym, ponieważ każdy ma prawo modyfikować i udoskonalać te programy. Jeśli zmienimy coś w kodzie programu, to przekazując go do dalszej dystrybucji, powinniśmy dołączyć także kod oryginalny.

• shareware -  w przypadku tego rodzaju licencji, autorzy zgadzają się na rozpowszechnianie ich dzieł do testów. Każdy może wejść w posiadanie tego typu programu przed jego zakupem, co pozwala na jego gruntowne wypróbowanie

• demo (demonstracja) - niepełna wersja programu, która jest udostępniania bezpłatnie w celu rozreklamowania produktu.

• trial (próba) - programy z tą licencją mogą być używane tylko przez z góry ustalony czas (zazwyczaj 7 - 90 dni).

• OEM (Original Equipment Manufacturer) - producent bądź sprzedawca komputerów osobistych, sprzedający je tylko i wyłącznie wraz z oprogramowaniem (nie wolno go przenosić na inne komputery bądź odsprzedawać).

• donationware - oprogramowanie na tej licencji może być dowolnie modyfikowane i kopiowane, pod warunkiem zapłacenia autorowi symbolicznej kwoty.

• abandonware - oprogramowanie, którego twórca dalej nie rozwija lub z niego zrezygnował.

• firmware - oprogramowanie sterujące sprzętem komputerowym, które jest w nim wbudowane.

• licencja jednostanowiskowa - uprawnia do zainstalowania programu tylko na jednym komputerze i zakazuje dalszego kopiowania (dozwolona jedna kopia zapasowa).

• licencja wielostanowiskowa  -  rodzaj licencji zezwalającej na użytkowanie oprogramowania w sieci lub w zestawie komputerów, np. w szkole lub w pracowni, określającej maksymalną liczbę stanowisk, na których wolno zainstalować to oprogramowanie.

• licencja CC (Creative Commons) - zestaw licencji na mocy których można udostępnić utwory objęte prawami autorskim.

3. Odpowiedzialność karna:

• włamanie do komputera
  
• podrzucenie wirusa
• piractwo komputerowe
• plagiat (skopiowanie cudzego utworu wraz z przypisaniem sobie prawa do autorstwa)

4. Dozwolony użytek:

• udostępnianie RTV
• radio internetowe
• przedruki
• cytaty